Akvaryum Bitkilerinin İhtiyacı Olan Mineral Besinler
Akvaryum bitkileri hayatlarını sağlıklı bir şekilde sürdürebilmek için organik besin kaynaklarına ve mineral besin kaynaklarına ihtiyaç duyarlar. Bitkiler bu besinlerin bir çoğuna hayati fonksiyonları etkileyecek kadar ihtiyaç duymasalar da, bazı mineral besinlerin eksikliği biyolojik fonksiyonların etkilenmesine, bitkide besin eksikliği belirtilerinin gözlemlenmesine be bitki sağlığının bozulmasına neden olacak kadar önemlidir.
Akvaryum bitki besini türleri, önem sıraları ve ihtiyaç duyulan miktarlar göze alındığında Makro Besinler (NPK) ve Mikro Besinler (Eser Elementler) olarak ikiye ayrılmaktadır. Ortaya çıkan bu teknik ayrım dolayısıyla akvaryum bitki gübreleri de makro gübreler ve mikro gübreler olarak iki grupta değerlendirilmektedir.
Bu yazımızda bitki akvaryumlarının besin ihtiyaçlarına değineceğiz. İhtiyaçları yapıları ve özellikleri bakımından ayıracak bilinmesi gereken tüm detayları aktarmaya çalışacağız. Aynı zamanda bitki akvaryumu gübresi olarak kullanılabilecek ürünlerin özellikleri ve kullanım şekillerinden bahsedeceğiz.
Makro Besinler (NPK)
Makro Besinler, bitkilerin hayati fonksiyonlarının temelini oluşturan besinlerinde içerisinde bulunduğu fazla miktarda ihtiyaç duydukları besinlerdir. Makro elementler, bitkinin biyolojik fonksiyonları içerisinde hücreler tarafından protein ve yağlar gibi yapısal bileşenlerin tüketilmesinde kullanılmaktadır.
Akvaryum NPK gübre nedir? Makro besinler hobi içerisinde “NPK” olarak adlandırılmaktadır. Nitrojen(N), Fosfor (F), Potasyum(K), Magnezyum(Mg), Kalsiyum(Ca), Oksijen(O), Karbon(C), Hidrojen(H) ve Sülfür(S) elementleri makro besinler grubundadır.
Makro besinlerden bazıları mevcut tank içerisinde hazır bulunan ya da biyolojik filtrasyon sonucunda ortaya çıkan elementlerdir. Su içeriğindeki H2O bileşeninden dolayı Oksijen ve Hidrojen akvaryumda hazır bulunan elementlerdir.
Kalsiyum, ortalama su sertliğine sahip sularda aşırı kullanım söz konusu olmadıkça yeterli miktarda bulunacaktır. Nitrojen ise organik atıkların akvaryum azot döngüsü içerisinde, biyolojik filtrasyon sürecinden geçmesiyle ortaya çıkmaktadır.
Organik atıkların ortaya çıkardığı Amonyak -Amonyum biyolojik filtrasyondan ilk geçişinde Nitrit halini almakta ikinci kez biyolojik filtrasyona tabi olduğunda Nitrat halini almaktadır. Bu besinler fotosentez reaksiyonuna dahil olarak bitkinin Nitrojen ihtiyacını karşılamaktadır. Ancak azot döngüsü sonucunda, üretilen nitrat miktarının yetersiz olması halinde bitkili akvaryum azot gübresi ürünlerinin kullanımı gerekebilir.
Akvaryumda azot gübresi kullanılırken tank içerisinde mevcut olan azot türevleri ölçülerek eklenecek gübre dozunun belirlenmesi daha uygun olur. Çünkü fazla miktarlarda azot bulunması halinde akvaryumda alg oluşumları söz konusu olabilir.
Makro Gübre – NPK Kullanımı
Akvaryumda hazır bulunan besinler haricinde dışarıdan eklenmesi gereken besin elementleri Potasyum, Fosfor, Magnezyum, Karbon, Sülfür ve Karbon elementleridir. Bu elementlerin içerisinde bitkilerin yaşamsal fonksiyonları için son derece önemli olan besin akvaryum potasyum gübresidir. Çünkü yapısı bitkiler anatomik yapıları dolayısıyla potasyum gübresini, yaşamsal faaliyetlerinden tutunda fotosentez reaksiyonunun sağlıklı gerçekleşmesi noktasına kadar kullanma ihtiyacı duymaktadır.
Mineral besinlerin toz formdaki hallerini, zirai gübre satan dükkanlardan sıvı karışım elde etmek amacıyla uygun oranlarda satın alabilirsiniz. Her elementin toz haldeki yapısının su ile çözünme oranı farklılık göstermektedir. Toz haldeki mineral yapıların dışında, akvaryum bitkileri için özel olarak üretilen sıvı makro gübreler satılmaktadır.
Çeşitli markaların, Akvaryum NPK gübre ürünleri kullanılarak makro element desteği sağlanabilir. Ürün tercihi yaparken akvaryum NPK gübre içeriğinde hangi elementlerin bulunduğu ve dozlama miktarlarında suya hangi mineral besinden hangi ölçüde eklendiğini araştırmanız faydalı olacaktır.
Bitki Akvaryumu İçin Makro Besinler hakkında daha kapsamlı bilgilere yer verdiğimiz makalemizi incelemek isterseniz tıklayınız.
Mikro Besinler (Eser Elementler)
Mikro Besinler, diğer adıyla eser elementler bitkiler tarafından az miktarlarda ihtiyaç duyulan besin grubuna dahildir. Mikro besinler bitkilerde biyolojik fonksiyonların sürdürülebilmesinin kontrol ve idaresinden sorumludur.
Bitkilerdeki mikro besin eksikliklerinin fark edilmesi makro besin eksikliklerinde görülen belirtiler kadar kolay anlaşılmayacaktır. Çünkü eser elementlerin bazıları bitki bünyesinde uzun süre kullanılmak üzere depo edilebilir. Bu nedenle uzun süreli depo edilen besinlerin eksikliğinde eksiklik uzun sürmedikçe bitkideki belirtiler hızlı bir şekilde ortaya çıkmayacaktır.
Eser elementlere dahil olan Demir(Fe) yapısı itibariyle bu gruptan ayrılmaktadır. Demir bitkileri tarafından makro besinler kadar ihtiyaç duyulan ve diğer eser elementlere oranla oldukça fazla kullanılan bir elementtir. Akvaryum demir gübresi bakımından yoksunluk oluştuğunda bitkilerin yapraklarında bozulmalar başlayarak demirin önemini ortaya koyacak nitelikte bozulmalar yaşanacaktır. Akvaryum demir gübresi bakımından özellikle kırmızı bitkiler diğer bitkilere oranla daha fazla demire ihtiyaç duymaktadır.
Başlıca mikro besinler Demir(Fe), Bakır(Cu), Çinko(Zn), Manganez(Mn), Molibden(Mo), Boron(B), Nikel(Ni) ve Klor(Cl) elementleridir. Bitkiler tarafından makro besinler kadar ihtiyaç duyulan eser elementler de bitkinin sağlıklı bir yaşam sürdürebilmesi için son derece önemlidir.
Eser Element Kullanımı
Bitkilerin yaşamında en temel reaksiyon olan fotosentezin gerçekleşmesinde ışık kaynağının yanında makro besinler ile eser elementlerde fotosenteze dahil olduğunda besinlerin sentezi ve enerjinin ortaya çıkması için gerekli olan her şey sağlanmış olacaktır.
Işık, makro besinler ve mikro besinlerden oluşan bu yapıda, ışığın ya da besinlerin gereğinden fazla kullanılması tank içerisinde istenmeyen alg ve yosun oluşumuna neden olacaktır. Ancak ışıkla birlikte, makro ya da mikro besinlerin eksikliklerinin olması halinde bitkilerin sağlığında bozulmalar yaşanarak besin eksikliği belirtileri ortaya çıkacaktır.
Eksikliğin uzun süre devam etmesi durumunda ise öncelikle büyüme duracak, sonrasına bitki kayıpları başlayacaktır. Dolayısıyla bitkili akvaryum mikro element gübresi ve hayati öneme sahip olan akvaryum makro element gübresi çeşitlerinin gerektiği durumlarda kullanılmak üzere elinizde hazır olması gerekir.
Bitki Akvaryumu İçin Mikro Besinler hakkında daha kapsamlı bilgilere yer verdiğimiz makalemizi incelemek isterseniz tıklayınız.
Mikro besinler musluk suyu içerisinde, hazır satılan sularda, hazır şişeli maden sularında bulunduğu gibi, çeşitli markaların su bitkileri için üretmiş olduğu akvaryum eser element gübresi de bulunmaktadır. Su içerisindeki mikro besinler fotosentez reaksiyonlarında besin sentezi işlevlerinde kullanıldığından hızla tükenecektir. Dolayısıyla belirli zaman aralıklarında akvaryuma dışarıdan gübre takviyesi ile eklenmeleri gerekecektir.
Fakat eksik gübrelemenin veya mineral eksikliklerinin bitkilerin sağlığı üzerinde olumsuz etkilere sahip olduğu gibi fazla gübreleme de aynı olumsuzluklara neden olacaktır. Bu nedenle gübre takviyesi yaparken, akvaryum makro element gübresi mineralleri ile akvaryum mikro element gübresi mineralleri arasında bir denge olması gerektiğini unutmayın.
Son olarak, Bitki Akvaryumu Besin Kaynakları hakkında detaylı bilgilerin yer aldığı makalemizi incelemek isterseniz tıklayınız.