Bitki Akvaryumu Aydınlatma Gereksinimleri

Akvaryum kurmak istiyorsanız içinde bitkiler olsun diye de düşünüyorsanız aklınızdaki sorular bellidir. Akvaryum dışında ne lazım? Akvaryum ışıklandırma ekipmanı nasıl olmalı? Doğal ortamlarında olduğu gibi yaşamak için tutundukları toprağa ve ışık kaynağı olarak bitki akvaryumu aydınlatma ekipmanına ihtiyaç duyarlar.

Akvaryum bitkilerine uygun su şartları ve zemin substratı sağlandıktan sonra geriye kalan hayati ihtiyaç ise ışık olacaktır. Peki, bitki akvaryumu aydınlatması nasıl olmalı? Bitki akvaryumu aydınlatma kaynağını güneş gibi kullanır. Yani akvaryum içindeki bitkiler su içerisindeki besinleri bünyelerinde sentezlemek için, hayati fonksiyonları devam ettirebilmek için ışığa ihtiyaç duyarlar.

Akvaryumda egzotik bitkiler yetiştirmek isterseniz, bitki akvaryumu aydınlatma gereksinimleri konusunda bilgi sahibi olmanız gerekmektedir. Bu yazımızda bitkili akvaryum aydınlatma ekipmanı nasıl olmalı? Sorusunu detaylı bir şekilde irdeleyecek, aydınlatmanın nasıl olması gerektiği konusunda kapsamlı bir yanıt oluşturacağız.

Akvaryumda Işık Şart Mı?

Akvaryumda ışık, bitkilerin fotosentez yapabilmesi ve sağlıklı bir şekilde büyüyebilmesi için şarttır. Bitkiler ışığa maruz kalmadan yaşayamazlar. Bitkilerin büyüme hızı, sağlığı ve rengi aydınlatma düzeyine bağlıdır. Ayrıca, ışık aynı zamanda akvaryumunuzun genel görünümünü ve estetiğini de etkiler. Bu nedenle, bitkili akvaryumda doğru aydınlatma seçimi oldukça önemlidir.

Bitki Işığı Nasıl Olmalı?

Bitkiler için uygun ışığın belirlenmesinde, ışığın şiddeti, spektrumu ve süresi önemlidir.

1. Işık Şiddeti: Bitkilerin büyüme hızı ve sağlığı için yeterli ışık şiddetinin sağlanması önemlidir. Işık şiddeti, akvaryumun derinliği ve bitki türlerine göre değişkenlik gösterebilir. Bitki türlerine göre düşük, orta ve yüksek ışık şiddetinde ihtiyaç duyan bitkiler vardır. Bu nedenle, bitki türlerinizi göz önünde bulundurarak uygun ışık şiddetini seçmelisiniz.
2. Işık Spektrumu: Bitkiler, mavi ve kırmızı renkteki ışıklardan yararlanarak fotosentez yaparlar. Bu nedenle, bitki ışığının bu renklerin spektrumunda olması önemlidir. Bitkili akvaryumlar için özel olarak üretilen aydınlatma sistemleri, bu spektrumu sağlayacak şekilde tasarlanmıştır.
3. Işık Süresi: Bitkiler, ışık süresine bağlı olarak fotosentez yapar ve büyür. Bitkili akvaryumlarda genellikle 8-10 saat ışık süresi önerilir. Uzun süreli ışık maruziyeti, yosun oluşumunu artırabilir ve bitkilerin sağlığına zarar verebilir.

Doğru Işık Kaynağı

Tüm akvaryum bitkilerinin, sağlığı ve büyümesi temel fonksiyon olan fotosentez için ışık gereklidir. Doğru ekipman ile yeterli aydınlatma, balıkların solunumuyla ya da akvaryuma dışarıdan eklenen Co2′ nin bitkiler tarafından kullanılmasını sağlar.

Fazla akvaryum ışığı ise, alg olarak bilinen mikroskobik yaşam formunun oluşmasına neden olur. Oluşan algler bitkilerle birlikte ışığa ortak olarak sudaki besinleri bitkilerden önce tüketecektir. Önlem alınmazsa kontrol edilemeyecek boyutlara ulaşabilen algler sadece su içerisinde değil camlarda, dekorlarda istenmeyen yosun oluşumlarına zemin hazırlayacaktır.

Yosun oluşumu kötü görüntü dışında bitkiler için besin konusunda akvaryumdaki en acımasız rakipler olacaktır. Akvaryum ışığı açıldığında, bitkiler fotosentez reaksiyonunu başlatana dek yosunlar besinleri tüketmeye başlayacaktır. Tükenen besinler alglerin gelişimini artırırken bitkilerin gelişimini durduracaktır. Dolayısıyla bitki akvaryumu için doğru ışık kaynağı önemli olduğu kadar aydınlatma miktarı da oldukça önem taşır.

Bitkili akvaryum aydınlatma kaç saat aydınlatılmalı? Genel olarak, akvaryum güneş alan bir mekanda konumlandırılmış ise, bitkiler günde sadece 5 saat akvaryum aydınlatmasına ihtiyaç duyacaktır. Ancak bu aşamada en önemli nokta akvaryuma güneş ışığının direkt olarak temas edip etmediği hususudur.

Akvaryuma doğrudan temas eden güneş ışığında, yosun gelişimi yapay ışık hiç olmasa bile kontrolden çıkacaktır. Bu nedenle akvaryum, güneş ışığının doğrudan kendisine ulaşmadığı bir alana yerleştirilmelidir. Akvaryum aydınlatması ise türüne göre değişkenlik gösterse de günde yaklaşık olarak 6 ila 8 saat açık olmalıdır. Bitki akvaryumu aydınlatma süresi akvaryum ışık kaynağının yapısı ve gücüne göre azaltılıp, artırılabilir.

Akkor Aydınlatma

Bitki akvaryumu ışık kaynağı olarak eski moda akkor lamba yani bilinen adıyla akvaryum bitki lambası kullanıyorsanız, yaklaşık 30 cm2 alana gereken aydınlatma ihtiyacı 25W. kadar olmalıdır. Ancak akvaryumun boyutları dışında derinlikte hesaba katıldığında ihtiyacı kestirebilmek veya yeterli aydınlatmayı sağlayabilmek oldukça zor olacaktır.

Bitki akvaryumu aydınlatma kaynağı olarak akkor lamba kullanıldığında ışığın yeterli olup olmaması dışındaki dezavantajların da bilinmesi gerekir. Akkor lambalar gereğinde fazla ısınarak suyla ani temasları söz konusu olduğunda tehlikeli kazalara neden olabilmektedir. Suyla teması engellendiğinde ise lamba plastik ya da ahşap materyallere yakınsa ortaya çıkan yüksek ısı erimelere, deformasyonlara neden olabilir.

Akkor lamba aktifken oluşturacağı fiziki tehlikeler dışında, akvaryum suyunun ısınmasına yol açacaktır. Akvaryum ışığı kapatıldığında ise su tekrar soğuyacaktır. Bu kısır ve kontrolsüz ısınma döngüsü akvaryumdaki bitkilerin ve diğer canlıların sağlığını olumsuz yönde etkileyecektir. Bunların dışında diğer bir detay ise akkor lambaların ömrünün kısa oluşudur. Sık sık değiştirilmesi gereken akkor lambalar toplam olarak hesaplandığında, diğer aydınlatma yöntemlerine göre daha pahalıdır.

Tasarruflu Ampul İle Akvaryum Aydınlatması

Enerji tasarruflu ampuller, bitkili akvaryumlar için düşük maliyetli bir aydınlatma seçeneği sunar. Tasarruflu ampuller, uygun ışık şiddeti ve spektrumu sağlayarak bitkilerin sağlıklı bir şekilde büyümesine yardımcı olabilir. Fakat enerji tasarruflu ampuller, LED aydınlatma sistemleri kadar verimli ve uzun ömürlü değildir. Eğer bütçeniz kısıtlıysa ve enerji tasarrufu önemli bir kriter değilse, bu seçenek sizin için uygun olabilir.

Floresan Aydınlatma

Bitki akvaryumu aydınlatma ihtiyacının karşılanmasında kullanılan diğer bir yöntem ise floresan akvaryum lambaları ve kompakta floresan lambalardır. Ancak bunlar ofis ve ev tipi floresan aydınlatmalar olarak düşünülmemelidir. Bitki büyümesi için ihtiyaç duyulan ışık spektrumu, ofis, ev ihtiyacına yönelik üretilen materyallerdekinden farklıdır.

Dolayısıyla yapı marketlerden nalburlardan aldığınız floresan lambaları bitki akvaryumu ışık kaynağı olarak kullanmayın; aydınlatma sağlarlar, kısmen başarıda sağlanabilir fakat yeterince faydalı mıdır? Hayır. Hatta bu şekilde aydınlatma yapılmasının yosun oluşumuna zemin hazırlanması da muhtemeldir.

Bitki akvaryumu aydınlatması için profesyonel olarak üretilen floresanlar, bitkilerin ihtiyacı olan spektrum değerleri, ışığın dalga boyları hesaplanarak üretilmektedir. Işık bitkilere doğrudan fayda sağlayacak, türüne göre alg oluşumunu minimize edecek yapıdadır. Bu noktada akvaryum hacminin, boyut ve yüksekliğin hesaba katılarak doğru floresan ışık kaynağının seçimi son derece önemlidir.

Floresan aydınlatma ürünlerinin dezavantajları ise, aydınlatma ekipmanlarının akvaryum aksamında fazla yer kaplaması ve ortalama 6 aylık sürelerde floresan lambaların yenileriyle değişimine ihtiyaç duyulmasıdır. Bu yenileme işlemi ise ek maliyetlere neden olmaktadır.

LED Aydınlatma

LED aydınlatmalar, teknolojik gelişmelerin etkisiyle bitki akvaryumları için dizayn edilebilir noktaya gelmiştir. Bitki akvaryumu aydınlatma işlemine yönelik üretilen kaliteli ürünlerin dışında çoğu profesyonel hobici tarafından bitkili akvaryum led aydınlatma ekipmanı olması bakımında özel dizayn edilen sistemlerde bulunmaktadır.

Ürün temininden önce bitkili akvaryum led tavsiyesi konusunda araştırma yapılarak kullanan hobicilerin yorumları incelenmelidir. Yorumlar doğrultusunda kaliteli, markalı ürünler seçildiğinde egzotik bitki üretiminde muhteşem sonuçlar alınmaktadır. Ancak günümüz teknolojisinin faydası olarak kolay ulaşılabilir ekipmanlarla doğru hesaplamalar yapılarak dizayn edilen amatör armatürlerle aynı başarının sağlanması da mümkün olabilmektedir.

Bitkili akvaryum LED aydınlatma sistemi kullanımının avantajları:

• Akvaryum ışıklandırma amacıyla kullanılan LED akvaryum aydınlatma ekipmanları, ışık spektrumu doğru kombinasyonla oluşturulduğunda, dıy(amatör) armatürlerde dahi fotosentezi ve büyümeyi teşvik eder.
• LED akvaryum armatürleri başlangıç maliyeti olarak farklılık gösterse de uzun vadede akkor aydınlatma ve floresan aydınlatmalara göre düşük maliyetlidir. Ayrıca bitki akvaryumu LED ışık armatürleri, arıza yaşanmadığı sürece değişim yapılmadan uzun süre kullanılabilir.
• En yaygın akvaryum LED aydınlatma armatürlerinin çalıştırma maliyeti, ortalama akkor lambaların çalıştırma maliyetinden %10, floresan aydınlatma armatürlerinin çalıştırma maliyetinden %30 daha azdır.
• Sürekli gelişen teknolojiyle farklı renk ve yoğunlukta LED ışık kombinasyonlarının oluşturulması mümkün hale gelmiştir.
• DIY armatürlerde arıza yapan LED lerin daha düşük maliyetlerle bireysel değişimi yapılabilmektedir.
• Bitki çeşidine göre armatür üzerinde LED uyarlaması yapılabileceği gibi alg oluşumunu baskılayacak LED yapısının oluşturulması da sağlanabilir.
• Bitki akvaryumu ışık kaynağı olarak üretilen LED armatürler; Ürünün niteliği, akvaryumun hacmi ve yüksekliğine göre 60 cm. derinliğe kadar etki edebilmektedir.

Son olarak;

“Bitki Akvaryumu Taban Kurulumu” hakkında detaylı bilgi edinmek isterseniz tıklayınız.

“Bitki Akvaryumu Besin Kaynakları” konulu makalemizi incelemek isterseniz tıklayınız.

Ayrıca; “Akvaryum Bitkilerinin İhtiyacı Olan Mineral Besinler” konusu hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.

Bitki Akvaryumu ve Aydınlatma Fotoğrafları