Bitki Akvaryumu Besin Kaynakları
Akvaryum bitkileri, diğer canlılar gibi yaşamlarını sürdürebilmek için bir takım besinlere ihtiyaç duyarlar. Bitkiler ihtiyacı olan besinleri tabandan kökleri vasıtasıyla, su içerisinden yaprakları vasıtasıyla alırlar. Dolayısıyla bitki akvaryumu besin kaynakları hem taban malzemesinde, hem de sıvı gübreler vasıtasıyla akvaryum suyunda bulunmalıdır.
Tabanda besinlerin sağlanması için, kurulumda organik bileşenleri de içeren taban katkıları kullanılabileceği gibi, hazır akvaryum bitki gübresi ve bitki akvaryumu misket gübreleri de eklenebilir. Akvaryum bitkilerin gübre ihtiyaçları karşılanırken, su içerisinde yapraklardan alınabilecek besinler ise sıvı gübre katkısı olarak akvaryuma eklenebilir.
Bu makalemizde, akvaryum bitkilerinin besin ihtiyaçlarının nasıl karşılanabileceği konusuna değineceğiz. Taban gübreleri ve sıvı gübrelerin özellikleriyle birlikte akvaryumda kullanımı konusunda bilgi vermeye çalışacağız.
Akvaryum misket gübreleri, kapsül gübre ya da taban katkıları, sirkülasyonun olmadığı hareketsiz akvaryumlarda bitkiler tarafından kullanılamayacak hale gelerek oksitlenme ve karbonatla bağlanma sorunlarına neden olacaktır. Yeterli sirkülasyon ve dağılabilen oksijen bu besinlerin farklı noktalara taşınmasını sağlayarak her bitkinin eşit miktarda fayda elde etmesine olanak vermektedir. Ayrıca sirkülasyon, oksitlenme ve karbonatla bağlanma gibi sorunların oluşmasını engellemektedir.
Akvaryum bitkilerinin besin ihtiyaçlarının karşılanmasında etkili olan taban substratı, aynı zamanda depo özelliği de taşımaktadır. Akvaryum ortamındaki elementlerden bazılarını ve organik atıkların zeminde oluşturduğu azot türevi elementleri fazla olduğu durumlarda depo etmekte, bitkilerin köklerden uzun süre temin edebilecekleri besin kaynağı sağlamaktadır.
Sıvı gübre mi? Misket gübre mi?
Bitki akvaryumu kurulumu gerçekleştirmeyi düşünen veya yeni akvaryum kurulumu yapmış hobiciler tarafından akvaryum bitki gübresi seçiminde Sıvı gübre mi misket gübre mi? Kıyaslaması yapılmaktadır. Sıvı gübre mi misket gübre mi? Sorusunu, misket gübre, tablet gübre veya kapsül gübre olarak işaret etmekten ziyade, taban katkıları ile sıvı gübre katkıları arasındaki fark olarak yanıtlamakta fayda var.
Taban katkıların zemindeki mevcudiyetlerini uzun süre korumasına karşın, sıvı gübreler sudaki besinler daha hızlı tüketildiğinden belirli aralıklarla takviye edilmesi gereken gübrelerdir. Ayrıca sıvı gübre içeriğindeki besinler akvaryum bitkilerinin yaprakları tarafından emilirken, akvaryum misket gübreleri bitki kökleri tarafından emilmektedir.
Sıvı gübreler, bitkilerin yapraklarından emilerek hızlı bir şekilde bitkilere yarar sağlar. Misket gübreler ise, suya atıldığında yavaş yavaş çözünerek bitkilerin köklerine yarar sağlar. Hangi gübre tipini kullanacağınız, bitkilerinizin ihtiyaçlarına ve sizin tercihinize bağlıdır. Ancak, genellikle her iki tür de birlikte kullanılır. Sıvı gübreler, bitkilerin hızla büyümesini ve gelişmesini sağlar, misket gübreler ise köklere yararlı mineraller sağlayarak bitkilerin sağlıklı kalmasını sağlar.
Mineral İçerikli Bitki Akvaryumu Taban Malzemeleri (Substratlar)
Bitki akvaryumu substratları, bitkilerin köklerine yararlı mineraller sağlamak için kullanılır. Bu substratlar, bitki köklerinin doğru bir şekilde beslenmesine yardımcı olur ve bitkilerin sağlıklı kalmasını sağlar. Mineral içerikli substratlar arasında özel akvaryum bitki kumu, akvaryum taşı, volkanik tüf, laterit ve sepiolit gibi malzemeler yer alır. Hangi substratın kullanılacağı bitkilerin ihtiyacına ve kişisel tercihe bağlıdır. Ancak, genellike olarak, bitki akvaryumları için en iyi substratlar, bitkilerin köklerine yeterli miktarda mineraller ve besin maddeleri sağlayabilenlerdir.
Bitki akvaryumu taban malzemesi olarak üretilmiş zengin mineral katkılı birçok özel ürün bulunmaktadır. Bitki akvaryumu taban malzemesi, direkt olarak bitki tabanı olarak kullanılabileceği gibi farklı taban malzemeleriyle karıştırılarak kullanılabilmektedir. Özel üretilmiş bitki substratları akvaryumun biyolojik döngüsü sonucunda oluşmayan ve bitkileri için yaşamsal faaliyetlerin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi sağlayan besinleri içermektedir.
Hazır olarak satılan bitki akvaryumu taban kumu ürünleri, marka çeşitlerine göre 6 ila 24 ay arasında tükenebilecek kadar besin içeriğine sahiptir. Bu süre ürünün markasına göre ve su içerisinde yaptıkları salınım miktarına göre değişkenlik göstermektedir. Bitki akvaryumu taban kumu kullanımında, substratın fazla mineralleri depo eden yapısı dolayısıyla dip çekimi yapılması pek önerilmez. Çünkü yapılan dip çekimleri zemin içeriğindeki besin içeriğini yok edecektir.
Taban Katkıları
Taban katkıları, bitki akvaryumlarında kullanılan diğer bir besin kaynağıdır. Taban katkıları, bitkilerin köklerine direkt olarak yararlı mineraller sağlar. Bu nedenle, bitki köklerinin doğru bir şekilde beslenmesi için taban katkıları kullanmak oldukça önemlidir. Her biri farklı mineraller ve besin maddeleri içerir, bu nedenle hangi taban katkısının kullanılacağı bitkilerin ihtiyacına bağlıdır.
Akvaryumda hazır taban malzemelerinin zengin besin içeriği bitki yoğunluğu ve gelişim hızlarına bağlı olarak zaman içerisinde tüketilecektir. Tüketilen besinleri yerine yenilerinin eklenmediği durumlarda bitkilerde besin eksiliği belirtileri gözlemlenmekle beraber ileri safhalarda bitki büyümesinde yavaşlamalar söz konusu olacaktır.
Taban katkıları ve organik bileşenlerle desteklenen taban substratları iki yıl ve daha uzun sürelerde akvaryumdaki organik atıklarında biyolojik döngüye dahil olmasıyla bitkiler için zengin bir besin katmanı oluşturacaktır. Bitki akvaryumu taban malzemesini mineral besinlerle zenginleştirmek amacıyla, misket, tablet, toz ve kapsül gübreler kullanılabilir.
Akvaryum Misket Gübre ve Toz Gübre Takviyeleri
Misket gübre ve toz gübre takviyeleri, bitki akvaryumlarında bitkilerin sağlıklı bir şekilde büyümesini ve gelişmesini sağlamak için kullanılır. Misket gübre takviyeleri, yavaş yavaş çözünerek bitkilerin köklerine yararlı mineraller sağlar. Toz gübre takviyeleri ise, bitkilerin yapraklarından emilerek hızlı bir şekilde bitkilere yarar sağlar. Her iki takviye türü de bitkilerin sağlıklı kalmasını ve hızlı bir şekilde büyümesini sağlar. Hangi takviyeyi kullanacağınız bitkilerinizin ihtiyacına ve kişisel tercihinize bağlıdır.
Bitki akvaryumu bakımında, zamanla bitkilerin üzerinde besin eksiklikleri görülebilir. Akvaryum bitkilerinin besin eksikliği belirtilerinde ve uzun bir süre kullanılmış substrat söz konusu ise taban katkıları ve akvaryum taban gübresi ürünleriyle besin takviyesi sağlanabilir. Tabana yönelik akvaryum bitki gübresi tablet, misket, toz ve kapsül gübre ürünleri kullanılabilir.
Akvaryum taban gübresi olarak amatör yöntemlerle üretilmiş(DIY) toz ve tablet taban gübreleri temin edilebileceği gibi çeşitli markaların bitki akvaryumlarında kullanılmak üzere ürettiği taban katkıları da satın alınabilir. Tablet ve misket gübreler özellikle demir elementi ve mikro elementler açısından zengin içeriğe sahiptir.
Bitkili tanklarda, akvaryum misket gübre tavsiyesi olarak kullanacağınız ürünleri satın almadan önce araştırmanızı öneriyoruz. Çünkü burada dikkat edilmesi gereken husus, gübre içeriğinde nitrat ve fosfat katkısının olup olmadığıdır. Yüksek nitrat ve fosfat katkılı tablet gübreler suya salınım yaparak su içeriğinde ani nitrat ve fosfat fırlamalarına yol açarak istenmeyen alg ve yosun oluşumlarını tetikleyebilmektedir.
Akvaryumda misket gübre nasıl kullanılır? Gübreleme zahmetli gibi görünüyor olsa da misket gübre kullanımı oldukça basittir. Misket gübre kullanımı esnasında tablet ve misket formdaki gübrelerin, içeriğine ve boyutlarına göre kullanım talimatları doğrultusunda bitki köklerinin 1-2 cm. altına yerleştirilmesi yeterlidir.
Tablet ve misket gübrelerin kullanım sürelerine göre belirli periyotlarda yenilerinin eklenmesi gerekmektedir. Toz taban gübreleri ise suya girdiğinde direkt olarak çözünme eğiliminde olacağından taban kurulumunun ilk aşamalarında taban katkısı eklenmesi uygun olacaktır.
Misket Gübre Balıklara Zarar Verir Mi?
Misket gübre balıklara zarar verir mi? Sorusunu doğru kullanıldığından canlılar için zarar teşkil etmez olarak yanıtlayabiliriz. Çünkü ister misket ister ister kapsül gübre kullanımı olsun; bitki akvaryumunda kullanılan taban gübreleri zemine eklenen ve substrat altında olması gereken besin formlarıdır.
Zemine yeterince gömülmeyen gübre içerikleri su sirkülasyonu dolayısıyla çözünerek öncelikle suyunuzu kirletecektir. Sonrasında sudaki dengesiz besin artışı alg oluşumunu tetikleyecek, oluşan algler bitkilerinizi tehdit etmeye başlayacaktır. İlerleyen safhalarda çözünen gübre miktarına ve içeriğine bağlı olarak hassas karides ve balık türleri için tehlikeli su değerleri oluşacaktır. Bu nedenle akvaryumda misket gübre gibi ürünlerin kullanımında yeterince özen göstermelisiniz.
Bitki Akvaryumu Sıvı Gübre Takviyeleri
Günümüzde akvaryum ürünleri satışı yapan yerel ve online mağazalarda bitki akvaryumları için özel olarak üretilmiş çeşitli markalarda akvaryum sıvı gübre katkıları satılmaktadır. Ayrıca amatör kullanıcılar tarafından üretilmiş DIY sıvı gübrelerde bulunmaktadır.
Profesyonel olarak üretilmiş bitki akvaryumu sıvı gübreleri içerik olarak ayrı ayrı şişelerde satıldığı gibi, belirli besinlerin belirli oranlarda karışım olarak hazırlandığı gübre katkıları da temin edilebilmektedir. Akvaryum sıvı gübre kullanım şekli konusunda aldığınız ürünün kullanım talimatlarına uygun olarak dozlama yapmalısınız.
Profesyonel bitki akvaryumlarında, ayrı şişelerdeki sıvı gübrelerin akvaryuma eklenmesi noktasında; akvaryumdaki besin değerlerinin test kitleri aracılığıyla ölçümlenmesi ve eksik olan besin kadarınca gübreleme yapılması daha doğru bir yaklaşım olacaktır. Bu sayede bitki akvaryumu sıvı gübre kullanımında uygun ve yeterli miktarda dozlama yapılması sağlanır.
Eksik ya da fazla gübreleme sonucunda bitki gelişimleri durabilir, beraberinde alg ve yosun oluşumu tetiklenir. Genel olarak akvaryumda besin yoğunluğu olmadığı farz edilirse profesyonel ürünlerin bir çoğunda kullanım talimatında yazan oranlarda gübreleme yapıldığında herhangi bir sorun oluşmayacaktır.
Gübrelerin talimatlara uygun şekilde düzenli kullanımında bitkilerde besin eksikliği belirtilerinin gözlemlenmesi halinde belirtilerin türüne göre tahminde bulunmak suretiyle ya da test kitleriyle su değerlerinin ölçümlenmesiyle gübreleme miktarında artış yapılabilir. Fakat özellikle DIY olarak üretilmiş demir ve mikro element gübrelerinde gözlemler aracılığıyla tahminde bulunularak gübreleme yapılması sağlıklı sonuçlar vermeyebilir.
Çünkü amatör kullanıcılar tarafından üretilen demir gübresinin bitkilerin kullanımına uygun olarak üretilip üretilmediğinin, içeriğindeki demir bileşiğinin diğer elementler tarafından baskılanıp baskılanmayacağının bilinmesi gerekir. Ayrıca DIY mikro element gübrelerinin de bitkilerin ihtiyacı olan besinleri içerip içermediği konusunda emin olunması gerekmektedir.
Akvaryum sıvı gübre ihtiyacı karşılanırken akvaryum sıvı gübre yapımı konusunda araştırma yaparak imkanlarınız dahilinde kendi akvaryumunuzda kullanabileceğiniz gübreleri yapabilirsiniz. Ancak akvaryum sıvı gübre yapımı, son derece dikkatli bir ölçüm gerektiren meşakkatli bir süreçtir.
Karbondioksit (Co2)
Bitkili akvaryumda karbondioksit şart mı? diye soranlar olacaktır. Doğada ki bitkilerde olduğu gibi akvaryum bitkileri de yaşamsal faaliyetleri sürdürebilmek ve gelişim gösterebilmek için fotosentez yaparlar. Fotosentez reaksiyonunun oluşması için ihtiyaç duyulan üç ana kriter ise ışık, besin ve karbondioksit (Co2) yapısından oluşmaktadır.
Fotosentez esnasında ışık ve Co2 tepkimesinin açığa çıkardığı enerji besin ve protein sentezlemelerinde son derece önemlidir. Co2 bileşeninin içeriğindeki karbon bitkiler tarafından en çok Co2 gazı aracılığıyla özümsenir. Karbon bitkinin selülozik yapısının, hücre içi işlevlerinin ve hayati fonksiyonlarının temelini oluşturur.
Akvaryumda Co2 sağlayıcı birçok unsur bulunmaktadır. Akvaryum suyu içinde, balıkların solunumu sonucunda suya salınım yaptıkları Co2 ve biyolojik filtrasyon bakterilerinin atıkları biyolojik olarak işledikleri reaksiyon sonucu oluşan Co2 doğal olarak bulunmaktadır. Fakat bu düşük bir miktardır ve bitki yoğunluğu söz konusu olan akvaryumlarda kısa sürede tüketilmektedir.
Günümüz teknolojisinde akvaryuma dışarıdan Co2 takviyesi yapılması için üretilmiş birçok farklı teçhizat ve ekipman bulunmaktadır. Bunların içinde akvaryuma Co2 salınımı yapan tabletler, kimyasal ve fermente Co2 takviyesi ekipmanları ve basınçlı Co2 tüpünden oluşan profesyonel Co2 ekipmanları bulunmaktadır.
Akvaryumunuzun boyutu ve içeriğindeki bitkilerin ihtiyaçlarına göre akvaryum karbondioksit tüpüyle oluşturulmuş profesyonel akvaryum karbondioksit seti edinebilirsiniz. Ya da fermente bir yapıyla kendi akvaryum karbondioksit sisteminizi oluşturabilirsiniz.
Bitki akvaryumu besin kaynakları, bitkilerin sağlıklı kalmasını ve güzel bir görüntüye sahip olmasını sağlar. Sıvı gübreler, misket gübreler, taban katkıları, substratlar ve takviyeler gibi birçok farklı besin kaynağı kullanarak bitki akvaryumunuzu doğru bir şekilde besleyebilirsiniz. Hangi besin kaynağının kullanılacağı, bitkilerinizin ihtiyacına ve kişisel tercihinize bağlıdır. Ancak, doğru besin kaynakları kullanarak bitki akvaryumunuzu sağlıklı ve güzel bir şekilde tutabilirsiniz.
Yazımızın devamında Bitki Akvaryumu İçin Makro Besinler hakkında detaylı bilgi edinmek isterseniz tıklayınız.
Ayrıca, Bitki Akvaryumu İçin Mikro Besinler konusunda detaylı bilgi için tıklayınız.