Planarya Paraziti ve Çözümü

Planarya ismi verilen canlılar hem tatlı hem de tuzlu sularda yaşayan, birçok şekil ve formda ortaya çıkan yassı kurtlardır. Akvaryumdaki karidesleriniz gizemli bir şekilde ölüyor mu? Ya da akvaryumunuzun etrafında, camların üzerinde gezen garip, düz solucanlar görüyor musunuz?

Eğer yanıtınız evet ise karides akvaryumunda planarya istilasıyla karşı karşıya olabilirsiniz. Bu durumda; doğru yere geldiğinizi söyleyebiliriz. Çünkü bu yazımızda sizlere planaryalardan nasıl kurtulacağınız başta olmak üzere parazitinin oluşma nedenleri ve çözümü konusunda püf noktalardan bahsedeceğiz.

Planarya Nedir?

Planarya, genellikle tatlı su kaynaklarında bulunan, serbest yaşayan serbest canlılardır. Birçoğu yaklaşık bir santimetre boyutundadır ve düz bir vücuda sahiptirler. Genellikle bitkiler, kayalar, substrat ve dekor malzemeleri ile akvaryumunuza taşınırlar. İlginç olarak bilimsel araştırmalarda planarya yumurtalarının, suyla dahi taşınabildiği yönünde bilgiler bulunmaktadır.

Planarya solucanı nedir? Akvaryumlarda ortaya çıkan bu yassı yaratıklar akvaryumcular ve hobicilerin birçoğu tarafından haşere parazitler olarak kabul edilir. Çoğunlukla akvaryum içerisinde fazla yemlemeden, özellikle de protein ağırlıklı yemlemenin abartılması sonucu ortaya çıkarlar.

 

Planarya Nasıl Olur? Nasıl Ayırt Edilir?

Akvaryum içerisinde oluşan çok sayıda parazit türü bulunmaktadır. Peki planarya nasıl olur? Diğer parazitlerden nasıl ayırt edilir? Akvaryumunuzda gördüğünüz solucanımsı parazit yaklaşık 10 mm. uzunluğunda, düz hatta yassı bir görünüme sahipse ve üçgen bir kafa yapısı varsa planarya istilası ile karşı karşıya olabilirsiniz.

Ayrıca kahverengi tonlarında olmasına karşın tipik olarak beyazımsı bir renge sahiptirler. Akvaryum camında, dekorların üzerinde kayarak hareket ederler. Renklerindeki temel farklılık ne tür yiyecekler ile beslendiklerine bağlıdır. Beslenmelerine göre pembe renge dahi sahip olabilirler.

Planarya Neden Oluşur?

Akvaryuma taşınması olağan sebeplerden biridir. Fakat sağlıklı bir düzene sahip olan akvaryumlarda birden bire oluşmaları ise protein ağırlıklı beslemenin bir sonucudur. Çiğ et türevi besinlerin yanı sıra protein oranı yüksek yemlerin aşırı kullanımı ve yem artıklarının oluşması parazit oluşumunun başlıca nedeni olacaktır. Beraberinde ihmal edilen dip çekimi parazitin kısa sürede çoğalmasını tetikler.

Planarya Nasıl Görünür?

Bu parazitle mücadele edebilmeniz için gerçekten plenarya ile karşı karşıya olduğunuzdan emin olmalısınız. Yani düşmanınızı yakından tanımanız gerekir. Görünümü itibariyle akvaryumda ortaya çıkan solucanlardan ya da hidra gibi parazitlerden kolaylıkla ayırt edilebilir.

Üzerinde bir çift ışığa duyarlı göz damlası olan üçgen kafalı yassı kurtlardır. Başının her tarafından uzanan loblar, özellikle yiyecek bulmak konusunda oldukça hassas hücreler içerir. Yiyecek bulduğunda kas refleksine benzer bir hareketle yiyecekleri tüketmeye başlar. Kas kasılmalarıyla tüketeceği yiyecekleri sifon benzeri bir eylemle midesine pompalar.

Akciğer ve dolaşım sistemi yoktur. Yiyecekleri anüs ile dışarı atamayan parazit, atıkları gidermeye yönelik işlev gören alev hücrelerine sahiptir. Uzunluk olarak fazla büyüdükleri söylenemez. En fazla 2 cm. boyutlarına ulaşabildikleri bilinmektedir.

Planarya Tek Hücreli Mi?

Yassı solucan planeryalar fiziki olarak gözle görülebilir, tek hücreli olmayan ve çok hücreli canlılardan biridir.

Planarya Akvaryuma Nasıl Girer?

Genel parazit yapılarında olduğu gibi su bitkileri, canlı yemler ve akvaryum malzemeleri taşınabilen parazit; salyangoz, yengeç ve karides gibi canlıların üzerine tutunarak akvaryumunuza gelebilir. Bu nedenle bitkiler ve akvaryum malzemeleri dışında, canlı hayvan satın alırken dahi dikkatli olunmalıdır.

Parazit bulunan akvaryumdan satın aldığınız canlılar, parazitler için canlı taşıyıcılar olabilir. Ayrıca akvaryumdan akvaryuma taşınan toprak, kum, çakıl gibi substrat malzemeleri ve filtre malzemeleri parazit sorununa yol açabilir.

Planarya Nasıl Ürer?

Yassı solucan nasıl ürer? Akvaryumda oluşan yassı solucan planarya nasıl ürer? Soruları fazlasıyla merak edilen ve cevabı aranan sorulardır. Merak edilen konuları tek tek ele alarak yassı solucanların üreme şekline sair detayları paylaşmaya çalışacağız.

Planarya eşeyli üreyebilir mi? Planarya üreme şekli bakımından eşeyli üreyen ve yumurtlayarak çoğalan parazitlerden biridir. Ancak planaryalar rejenerasyon yoluyla da üreyebilir.

Planarya rejenerasyon yoluyla nasıl ürer? Rejenerasyon böldüğünüz parçaların kendi başına yaşayabilmesi ve büyüyebilmesi anlamına gelir.

Akvaryumdaki planarya parazitini öldürmek için parçalayacak olursanız, parçalanan her parça kendi başına hayatta kalabilir ve ana parazit ile aynı genetik forma sahip olarak çoğalabilir. Bu nedenle parazitten kurtulmak için parçalamanız ya da ezmeye çalışmanız yok etmekten çok parazitin çoğalmasına yardımcı olacağından önerilen bir yöntem değildir.

Planarya Tehlikeli Midir?

Pleneryalar, balıklar için tehlikeli olmasa da karidesler, yengeçler ve salyangozlar için tehlike arz etmektedir. Bu noktada en fazla sorunu karides yetiştiricileri yaşamaktadır. Karides yumurtaları ve yavru karidesler oldukça hassas olduğundan onlar için birincil derecede tehdit oluştururlar.

Yeni doğan karidesler ve kabuk değişimi konusunda fazlasıyla hassas olan genç karidesler saldırıya uğradıklarında kendilerini savunacak dayanıklılığa sahip değildir. Ayrıca yoğun istila söz konusu olduğunda parazit grupları kabuk değiştirmek üzere olan veya strese girmiş hassas yetişkinlere saldırmaktan çekinmeyeceklerdir.

Özellikle sayıca fazla olduklarında karideslerin üzerine tutunmaya çalışacak, vücutları üzerinde sürünerek beslenebilecekleri yumuşak doku arayacaklardır. Buldukları yumuşak dokudan beslenerek karidesin vücuduna girerek ölmesine neden olacaktır.

Direkt olarak tüm karidesleri öldürmeyecek fakat zamanla gençlerin gelişimini durdurup, kabuk değişen karidesleri hedef alarak nüfusun yok olmasına neden olacaklardır. Bu yapılarıyla planaryalar karidesler için oldukça tehlikelidir.

Akvaryumda planaryanın önlenmesi için dikkat edilmesi gerekenler:

• Akvaryumda oluşmasını engellemek için yemleme öğünlerine ve yem miktarına dikkat etmelisiniz. Özellikle protein ağırlıklı beslenme diyetlerinde yapılan fazla yemleme diğer parazitlerde olduğu gibi, plenarya oluşumunda da tetikleyici bir unsurdur.
• Aşırı yemleme yapılması durumunda akvaryum dibinde biriken yem artıkları dip çekimi yapılarak bekletilmeden uzaklaştırılmalıdır.
• Canlı yemle besleme yaparken balıklarınızın tüketeceği kadar yem vermelisiniz. Aniden fazla miktarda canlı yem atmamalı, azar azar yemleme yapmalısınız. Çünkü zeminde veya dekorların arasında ölen canlı yemler parazitler için çekim noktası oluşturacaktır.
• Akvaryuma canlı hayvan satın alırken, satın alacağınız karides benzeri canlıların bulunduğu akvaryumu gözlemleyerek temizliğine ve parazit olup olmadığına dikkat ederek alışveriş yapmanız; güvenmediğiniz yerlerden alışveriş yapmamanız uygun olacaktır.
• Satın aldığınız canlıları akvaryuma eklemeden önce bir süre karantina ortamında tutarak gözlemlemeli parazit açısından herhangi bir sorun olmadığından emin olduktan sonra akvaryuma eklemelisiniz.
• Satın alınan canlıları akvaryuma eklerken alıştırma işleminden sonra, içinde bulundukları suyu akvaryumunuza kesinlikle dökmeyiniz.
• Akvaryumunuzun temizliğini ihmal etmemelisiniz. Temizlik esnasında dip çekimi yapmalı dipte biriken tortuyu tanktan uzaklaştırmalısınız.
• Akvaryumda ölen balık, karides ve salyangoz gibi canlıları en kısa sürede akvaryumdan dışarı çıkarmalısınız.

Planarya Tedavisi

Akvaryumda planarya paraziti, diğer sucul canlılarınız için bir tehdit oluşturabilir. Ancak, bu sorunu çözmek için birçok yöntem mevcuttur. İlaçlar, filtre temizliği, manuel çıkarma ve doğal yöntemler, planaryaların kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Ancak, hangi yöntemin en uygun olduğuna karar vermeden önce, diğer canlıların zarar görmemesi için dikkatli bir şekilde düşünün.

Planaryadan kurtulmak için izlenebilecek birkaç yol vardır. Planarya yiyen balık türleri akvaryumdaki mücadelenizde sizlere yardımcı olsa da kesin bir çözüm değildir. Akvaryumdaki parazitle mücadelenin ilk yolu altında yatan sebebi ortadan kaldırmaktır.

Sorun biriken yem artıkları ise, en kısa sürede temizlik yapılmalı, biriken artıklar tanktan uzaklaştırılmalıdır. Fazla yemleme yapılıyor ise, canlılara verilen yem miktarı tekrar hesaplanmalı, canlıların kısa sürede tüketebilecekleri miktarda yemleme yapılmalıdır. Canlı yem veriliyor ise, parazit sorunu ortadan kalkana dek canlı yem kesilmelidir.

Planarya Çözümü ve Kurtulma Yolları

• Planarya ile mücadele etmek için öncelikle akvaryumda ertelenen bir temizlik periyodu var ise, dip çekimi ve filtre temizliği ile başlamalısınız.
• Filtre temizliğinde bakteri kolonilerinin yaşam alanı olan biyolojik filtre malzemesi(filtre seramiği gibi) hariç sünger, bioball gibi ürünleri sıcak suyla temizlemelisiniz.
• Akvaryumunuzda neon tetra, lepistes, moli, plati gibi karidesleriniz için minimum sorun teşkil edecek türlerden bir grup planarya yiyen balık bulundurmanız faydalı olacaktır. Azaltılmış yemleme ile planarya peşine düşen bir grup balık mücadelenize yardımcı olacaktır.
• Planarya tuzağı edinerek günlük periyotlarda parazitleri akvaryumdan uzaklaştırabilirsiniz. Planerya tuzağı içine protein içerikli yem yerleştirilerek parazitlerin tuzağa çekilmesi sağlanır. Bu sayede tuzak içerisindeki parazitler akvaryumdan uzaklaştırılır.
• Planaryalar kesilerek veya ezilerek öldürülmeye çalışılmamalıdır. Çünkü bu canlılar bölündüklerinde ya da kesildiklerinde yok olmazlar, hatta bölündükleri noktalardan yeni bir parazit formu oluşturarak çoğalırlar.
• Akvaryum substratını kaynar suyla yıkamak sorunu bir nebze çözecektir. Ancak bahsettiğimiz doğal yöntemler belirli bir noktaya kadar fayda sağlayacak, olumsuz şartların oluşması durumunda parazit sorunu tekrar ortaya çıkacaktır.
• Doğal çözümlerin dışında planarya için kesin çözüm akvaryumda ilaç kullanımıdır. “Fenbendazol” içeren ilaçların planaryaların üzerinde etkili olduğu bilinmektedir. Karides akvaryumlarında da kullanılabilen fenbendazol içerikli ilaçlar tedavide kullanılabilir. Fenbendazol içerikli olan ve direkt olarak plaenarya tedavisinde kullanılan ürünleri tercih edebilirsiniz. Ayrıca veteriner hekimlere danışarak evcil hayvanlarda kullanılan fenbendazol içerikli ilaçlardan satın alabilirsiniz. İlaç kullanırken önemli olan akvaryumda beslediğiniz canlılar için tehdit olup olmayacağıdır. Bu konuda farklı kaynaklardan detaylı bir araştırma yapılarak bilgi almanız oldukça önemlidir. Ayrıca akvaryumda kullanacağınız dozu öğrenmeye doz aşımı yapmamaya özen göstermelisiniz.
• Tedavi sonrasında akvaryum temizliği ve yemleme konusunda oluşturduğunuz programı aksatmamaya, güvenilir olmayan yerlerden alışveriş yapmamaya dikkat ediniz.

Planarya Fotoğrafları